Van ógge correspondent in Rwanda
Kigali, 20-1-2014
Venloos Vastelaoves Gezelschap Jocus haet eine naam hoëg te halde as ‘t um tradisies geit. Ein van die tradisies is oéteraard ôs Boérbroelof, die idder jaor opnie doézende minse beejein wet te bringe um gezamelik dees fantastische viering mei te belaeve.
In ‘t jaor det de Kwas dees iërvolle taak op zich haet genaome en dao op veurhand al ein geslaag aevenement van haet gemak, meus ik op 3 jannewari de vleeger in um mich 5 waeke op te halde in ‘t Oës Afrikaanse land Rwanda. Det allemaol in de weitenschap det ik mit pién in mien hert ein aantal Vastelaovesactiviteite zoél gaon misse, wao-ônder ‘t Boeremoosbal, d’n traditionele ôndertrouw van ‘t Boerebroedspaar. Wie ik woord gevraog um getuuge te zien van ein traditionele Broélof heej in Kigali hoofde ik dao neet euver nao te dinke, zô’n kans kriegse noeits miër.
Ein dergelikke broélof wuurt 2 waeke veur de officiele broelof gehalde, en wuurt op iëwe alde wiés, vol tradisies, gevierd.
De femilies van ‘t aanstaond broédspaar hebbe idder ein eige tent mit eige waordvoerders. ‘t Is de taak van de waordvoerders van d’n Broedegôm um duudelik te make aan de “taegepartie” det eure kaerel de insigste gooje keus is veur ‘t maedje van de “taege partie”. Dit geit gepaard mit umkouperieje (drank) en oétdagende meziek en dans. De maedjes danse oét naam van de Broéd en laote zeen wie moei ze zien (altied breid lachend en zoë charmant meugelik) de jônges danse oét naam van d’n Broedegóm. Zeej tuuëne krach en elegansie.
Dit wuurt aafgewisseld mit humoristische debatte, waobeej alles oét de kas wuurt gehaold um de partie van d’n Broedegóm zoevuuël meugelik broédsschat (koeie en drank) te laote betale. De partie van d’n broedegôm wilt oéteraard zoë zuunig meugelik wegkômme (mít de broéd).
Dit ganse speul deurt maar leefs 3 oor, waobeejse ouge en oëre tekort kumps. Ein fantastisch spektakel mit broedsmaedjes en jungskes, elders van de Broéd en Broédegom, ‘t stamhouf (d’n Börgemeister) stalknechte (koeiedrievers), sôkkertantes, kinder mit aete en kedoos (Bekkerkes), de sirremoniemeister, ein meziekgezelschap (Waal Um Aan Te Huúre), eine gás zengers (Suiker/Janssen) en gank zoë maar wiejer. Asse ‘t wils zeen: vuuël euvereinkômste mit ôs Boerebroelof….. Oétintellik waere de partieje ‘t ônderling ins en meug d’r getrouwd waere. Det kos de femilie van d’n Broedegóm aevel waal 2 koeie! Dees waere aan erme femilies op ‘t platteland geschônke.
Ein dergelikke broelof wuurt in de oorspronkelikke “Kinyarwanda” gespraoke. Ein dialec waat allein door de échte bewoëners nog gespraoke wuurt en waobeej de jôngere Rwandese al eine tolk nuuëdig hebbe……. (Ik had dus 2 tolke nuuëdig). Zeej zien noow bezig mit de oprichting van ein genootschap waat dees taal laevendig wilt halde (Veldeke?) en dees tradisies wilt laote veurtbestaon (Jocus?).
Langk verhaol kort: Ik bin dan dit jaor jaomer genôg neet op ‘t Boeremoosbal, dees ervaring mak ‘t “ein bietje” good.
Vuuël plezeer kómmend waekind op d’n Boeremoosbal, we zeen ôs op d’n Hofbal!!
BG Pottekiéker